Harun Reşit ŞİMŞEK*
1. MET
Derleme Yeri : Taşköprü- Karadedeoğlu Köyü
Derleme Tarihi :14.06.2002
Derlemeyi Yapan : Harun Reşit Şimşek
Kaynak Kişi : Recep Şimşek – Nazmiye Şimşek
“Çukur Met’i” ve “Kazık Met’i” olmak üzere iki çeşit met oyunu vardır..Oyunda, oyuncu sayısı serbesttir.
Oyun alanının başına bir kazık (dikme) çakılır. Üstü düzlenir. Kazığın üzerine yatay olarak konulan bir met hazırlanır. Met, fındık veya kiren ağacından yapılan, 20 cm boyunda bir ağaç parçasıdır. Oyun için bir ebe belirlenir ve ebeye Güdek/Güdekçi adı verilir. Dikmenin başına bir oyuncu geçer ve bu oyuncuya da Dikmeci denir. Dikmeci, elindeki sopayla met’e vurur. Diğer oyuncular, met’in gideceği yere doğru dizilirler. Dizilen oyuncuların ellerinde de birer adet çalı, sopa veya başka nesneler vardır ve bu nesnelerle met’e dokunmaya çalışırlar. Dokunabilirlerse, dikme başına geçerler; eğer dokunamazlarsa, met’in düştüğü yerde bulunan oyuncu ,met’i dikmeye doğru fırlatır. Amaç, dikmeyi vurmak veya bir sopa boyu kadar yakınına düşürmektir.
Dikme başındaki oyuncu da met’i çelerek dikmeden uzak tutmaya çalışır. Met’i dikmeye atan oyuncunun üç atış hakkı vardır. Üç atış sonunda met’in bulunduğu yer, dikmeye bir sopa boyu veya daha az uzaklıkta ise Dikmeci değişir . Met uzakta kalmış ise kaç sopa boyu uzaklıkta ise o kadar sayı kazanır.
2. DANA
Derleme Yeri : Taşköprü- Karadedeoğlu Köyü
Derleme Tarihi :14.06.2002
Derlemeyi Yapan : Harun Reşit Şimşek
Kaynak Kişi : Recep Şimşek – Nuri Şimşek
Dana oyununda da, oyuncu sayısı serbesttir. Ortaya bir büyük çukur açılır. Bu çukur, dananın konulacağı çukurdur. Çukura löbben adı verilir. Dana ise silindirik bir ağaç parçasıdır.
Bütün oyuncular löbben’in etrafına oturarak bir daire oluştururlar. Her oyuncunun önüne bir çukur açılır. Bütün oyuncuların elinde bir metre civarında sopalar vardır.
Oyuncuların ellerindeki sopaların kalın tarafları, her oyuncunun önündeki çukura gelecek şekilde dik olarak tutulur. Güdekçi de elindeki sopa ile birlikte, oyuncuların arasındadır. Löbben’in içine koyulan dana’ya oyuncular sopalarıyla vurmaya çalışırlar. Aynı zamanda danaya vurmak için kaldırdıkları sopalarını, çukurlarına tekrar koymaya çalışırlar. Bu arada, Güdekçi, açılan çukurlardan birine sopasının ucunu yerleştirmeye çalışır. Bunu başarırsa güdekten kurtulur. Çukurunu kaptıran oyuncu Güdekçi olur. Oyun böyle devam eder.
3. TOT
Derleme Yeri : Taşköprü- Karadedeoğlu Köyü
Derleme Tarihi :14.06.2002
Derlemeyi Yapan : Harun Reşit Şimşek
Kaynak Kişi : Recep Şimşek – Nuri Şimşek
Oyun en az iki-üç kişilik iki takım tarafından oynanır. Her oyuncunun elinde, 50 cm. uzunluğunda birer sopa bulunur. Tot, ucu sivri, dibi düz ve 6-7 cm. çapında bir ağaç parçasıdır. Uzunluğu 10.15 cm. arasındadır.
Düz bir taş üzerine tot yerleştirilir. Tot’un yerleştirildiği taşa: tot taşı denir. Tot taşının 15-20 m. uzağına bir çizgi çizilir. Takımlar bu çizgi üzerinde yerlerini alırlar. Hangi takımın oyuna başlayacağına karar vermek için birer rakip oyuncu sopaya konarlar (Bir sopanın alttan başlayarak tutulması. Oyuna başlayan takımın oyuncuları ellerindeki sopayla tot’u yerinden uzağa düşürmeye çalışırlar .Bunu başarmak için her takımın üçer atış hakkı vardır. Başaramazlarsa Güdek sırası değişir.
Atılan sopa, tot’u yerinden uzaklaştırırsa, sopayı atanlar, sopalarını alıp çizgilerine dönmeye; Güdekçi ise tot’u alıp, tot taşının üstüne koymaya çalışır. Atanlar çizgilerine Güdekçi’den önce dönerlerse, oyun devam eder .Güdekçi, tot’u atıcılardan önce yerine koyar ve çizgiye dönerse, Güdek sırası değişir.
4. ZEZE
Derleme Yeri : Taşköprü- Karadedeoğlu Köyü
Derleme Tarihi :14.06.2002
Derlemeyi Yapan : Harun Reşit Şimşek
Kaynak Kişi : Recep Şimşek – Nuri Şimşek
Zeze oyunu, yamaç bir yerde oynanır .Oyuncuların elinde, yere değdiği zaman esneyebilen birer sopa vardır. Sopalar tercihen kiren, fındık veya kuş burnu ağacından olur. Elde bulunan sopalar, oturarak yerde yaylandırılarak ileri fırlatılmaya çalışılır. Zeze bu sopaların ismidir. İlk atışlar Güdekçi’yi belirlemek için yapılır. En geride kalan zeze’nin sahibi Güdekçi olur .En öndeki zeze’nin sahibi ilk atışı yapar. Güdekçi, kendi zeze’sini düz hatta oturan oyuncuların önüne paralel olarak koyar .Amaç zeze’leri, Güdekçi zeze’sine dokunarak ileri doğru götürmektir. Atılan zeze, Güdekçi’nin zeze’sine ucu ile çarpıp ileri iter veya altına girerse atıcı bir hak kazanmış olur. Bu hakka da, “cırt” denir.
*Taşköprü Halk Eğitimi Merkezi Öğretmeni
